نقد فیلم خط فرضی

نقد فیلم خط فرضی

بررسی و نقد فیلم خط فرضی

 

خط فرضی فیلمی به نویسندگی و کارگردانی فرنوش صمدی  محصول سال ۱۳۹۸ است. این فیلم در سی و نهمین جشنواره فیلم فجر حضور داشته و سحردولت شاهی و پژمان جمشیدی از بازیگران آنند. فرنوش صمدی که عضو آکادمی اسکار است تا قبل از خط فرضی در زمینه ی فیلم کوتاه فعالیت داشته است.

سارا با بازی سحر دولتشاهی و حامد با بازی پژمان جمشیدی همراه دختر خردسالشان به عروسی خواهر سارا دعوت شده اند. حامد به دلیل مشغله ی کاری با رفتن به عروسی مخالفت می کند. سارا اما برای رفتن اصرار دارد و بعد از رفتن حامد به مأموریتش یک تصمیم سرنوشت ساز می گیرد.

صفحه ی فیلم خط فرضی ( 180 Degree Rule ) – در IMDB
khate farzi movie review
بررسی و نقد فیلم خط فرضی

فیلم واجد ایرادات جدی در فیلمنامه است که باعث افت شدید کیفیت فیلم شده است

حتی ایده ی اولیه نیز ایده ی غنی و جا افتاده ای نیست. و این ایده به تنهایی به عیچ عنوان ظرفیت تبدیل شدن به فیلمنامه ی فیلم بلند را ندارد. از طرفی دغدغه ای که ظاهرأ فیلم ادعای پرداخت به آن را دارد، یعنی «حقوق زن ایرانی در برابر مرد ایرانی» در این فیلم به شوخی گرفته شده است. زیرا فیلمساز نه تنها تصویر یک زن روشن فکر و اجتماعی، که مورد ظلم همسر قرار گرفته ترسیم نکرده که اتفاقا زنی ضعیف، ترسو و بدتر از آن دروغگو را که قابل دفاع هم نیست در مقابل مخاطب قرار داده است. { نقد فیلم خط فرضی }

بهتر است برای روشن شدن این مطلب نگاهی به فیلمنامه بیندازیم. از اولین سکانس فیلم مشخص می شود رابطه ی سارا و حامد سرد است. ولی تا انتهای فیلم هیچ شفاف سازی درباره ی مشکلات زناشویی آنها صورت نمی گیرد. به شخصه معتقدم خود فیلمساز نیز ایده ای درباره ی مشکل زن و شوهر فیلمش ندارد. واحتمالأ انتظار دارد که مخاطب به راحتی به صورت پیش فرض این اختلافات را در ذهنش تصور کند و چون قرار است درادامه ی فیلم زن دچار مشکلاتی شود احتمالأ حق را به زن بدهد. یعنی فیلم از همان ابتدا در معرفی و شناساندن کاراکتر به مخاطب مشکل دار است.

در ادامه حامد اجازه ی رفتن به عروسی را به سارا نمی دهد. و در چند صحنه دیالوگ های تکراری صورت می گیرد مبنی بر اینکه سارا اصرار به رفتن دارد و حامد مخالفت می کند. اما هیچ دلیلی برای مخالفت حامد هم ارائه نمی شود. آیا فیلمساز با این لحن حامد قصد نشان دادن رفتار دیکتاتور گونه ی او را دارد؟ مگر می شود تنها با نشان دادن یک نمای ناقص از ابعاد شخصیت کاراکتر قضاوت کرد و حکم صادر کرد و با این تصور ذهنی بقیه ی پازل فیلم را کنار هم چید. در صورتی که هزار ویک عامل قانع کننده  و غیر قانع کننده می تواند دلیل مخالفت حامد باشد که البته نویسنده زحمت انتخاب یکی از این دلایل و ارائه اش را به خود نداده است!

سحر دولتشاهی در خط فرضی
سحر دولتشاهی – تحلیل فیلم خط فرضی

تصمیمات سارا به شدت غیرقابل باور است.

حال برگردیم به کاراکتر سارا. مادری که فرزندش را از دست می دهد. واکنش های بعد از بحران مادر واقعا در نوع خود جالب توجه است. مادری که تنها در چند دقیقه ی اول بعد از مرگ فرزند،  در قامت مادرداغدار ظاهر می شود ولی در ادامه دیگر شخصیتش قابل درک برای هیچ شخصی در هیچ کجای دنیا نیست. البته نه اینکه چرا گریه نمی کند و شیون دوری از فرزند سر نمی دهد. بلکه به این دلیل که بسیار عادی و کنترل شده و با هوشیاری شروع به کشیدن نقشه برای فریب دادن همسرش می کند. و کارهایی به ذهنش می رسد که به اصطلاح به عقل جن هم به زور! اگر سارا از شدت شوکه شدن روح و روان و جسمش آسیبی دیده که قدرت عزاداری هم از او صلب شده، چگونه شروع به انجام عملیات جیمزباندی می کند؟

خرده پیرنگ طراحی شده تنها کاریکاتوری از پیرنگ اصلی فیلم است که در موازات آن قرار گرفته نه در خدمت آن. گویی به تماشای دو فیلم کوتاه  به صورت همزمان  نشسته ایم. که تم هر دو پنهان کاری است.

نقش های فرعی فیلم ظاهرأ جز دلداری دادن به سارا و در نهایت ‌آشتی دادن آن دو نقش محرک یا بازدارنده ی دیگری ندارند. البته گاهی مادر سارا به جای او در دادگاه حرف می زد. حالا چرا به جای او؟ سارا چرا ساکت است؟ آیا می شود گفت دلیل این سکوت به گونه ای اعتراض فیلمساز به تضییع حقوق زنان در پروسه های قاونی است؟ مگر فیلمساز یک شخصیت پردازی درست با دغدغه ی مشخص داشته که انتظار چنین برداشتی از مخاطب دارد؟

مشکلات مطرح شده در روایت و شخصیت پردازی نادرست کاراکترهای فیلم، باعث شده بازیگر نیز نتواند از پس نقش برآید. چون نقش هنوز شکل نگرفته وعمق ندارد. در نتیجه نه سکوت ها و نه فریادهای پژمان جمشیدی و سحر دولتشاهی درست از آب درنیامده و مخاطب را تحت تأثیر قرار نمی دهد.

و اما سکانس پایانی؛ سارا به خانه اش باز می گردد. حامد دوباره راهی مأموریتش می شود(که معلوم نیست چطور پدری که تا آن حد روی یک سرماخوردگی ساده ی دخترش حساسیت به خرج می داد به همین زودی با قضیه کنار آمد و به زندگی عادی بازگشت). سارا آن تصمیم نهایی را می گیرد. اگر دنیا و متعلقات آن این چنین برای سارا بی ارزش شده، پس به چه علت نگران نظر حامد درباره ی خودش بود؟ دیگر چه فرقی برای او می کرد که حامد یا بقیه چه قضاوتی در موردش بکنند؟ آن هم در صورتی که از همان چند پلان ناقصی که مشاهده شد می شد فهمید عملأ عشقی بین آن دو باقی نمانده است.

پژمان جمشیدی - نقد فیلم خط فرضی
نقد فیلم خط فرضی

ما را به خیر تو امید نیست، شر مرسان

اما آنچه که بیش از همه در مورد فیلم آزار دهنده است، استفاده ی ابزاری از مسائل و مشکلات زنان برای جلب توجه و احتمالا دلسوزی مخاطب است. نشان دادن یک زن که معلوم نیست چرا همیشه حقیقت را پنهان می کند و حالا فرزندش را از دست داده و شوهرش او را در کلانتری کتک می زند، سوژه ی دهان پرکنی است. اما اگر پرداخت نشود و درست مطرح نشود و موجب خنده ی مخاطب گردد اتفاقا آسیب زننده است. چون قبح کار را می شکند.

کتک زدن سارا توسط حامد در کلانتری در صورت پرداخت درست می توانست خشم مخاطب را برانگیزد. اما به علت ناشناس بودن سارا و حامد برای مخاطب، هیچ واکنشی دریافت نمی کند. چه بسا که خیلی ها حق را به حامد هم بدهند ( به عنوان پدری که سرش کلاه رفته است.) و این فاجعه است که روند داستان طوری طی شود که صحنه ی کتک خوردن یک مادرکه فرزندش را تازه از دست داده، ناراحت کننده نباشد در صورتی که باید آه از نهاد هر بیننده ای برمی آورد.

خط فرضی به هیچ عنوان آنچه می خواسته باشد نیست و فیلمی کاملأ شکست خورده است و حضورش در بین شانزده فیلم منتخب جشنواره، یک علامت سوال بزرگ!

البته در جشنواره ای که همه راه ها به خودکشی ختم می شود، حضور فیلمی با دو خودکشی خیلی هم عجیب نیست.

ویکی پدیا

گالری تصاویر فیلم خط فرضی – نقد و بررسی

 

فیلم خط فرضی به کارگردانی فرنوش صمدی
فیلم سینمایی خط فرضی ( 180 rule ) به کارگردانی فرنوش صمدی – نقد و بررسی
فرنوش صمدی
فرنوش صمدی
1/5 - (1 امتیاز)

👆به این مقاله امتیاز دهید👆
—- و –—-
نظرات خود را در بخش نظرات با من در اشتراک بگذارید!

اشتراک در
اطلاع از
1 دیدگاه
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها

با سابقه ی نسبتا خوبی که فرنوش صمدی داره انتظار خیلی بالاتر از این بود از فیلم خط فرضی
نقد و بررسی شما هم عالی بود روی این فیلم

1
0
دوست داریم نظرتونو بدونیم، لطفا دیدگاهی بنویسیدx