تحلیل و بررسی و نقد فیلم مامان

نقد فیلم مامان

بررسی و نقد فیلم مامان ( آرش انیسی )

سینمایی «مامان» اولین تجربه ی کارگردانی آرش انیسی است که نویسندگی آن را نیز برعهده داشته است. نام مجید برزگر به عنوان تهیه کننده ی فیلم، که به گفته ی خودش تفاوت فیلمنامه و ایده ی آن با جریان اصلی سینما مهمترین معیار انتخابش برای تهیه کنندگی است، می تواند پای خیلی ها را برای تماشای اثر، به سالن های سینما در جشنواره ی سی و نهم باز کند. البته اگر نگرانی از اپیدمی کرونا مجال دهد.

رویا افشار،امیر نوروزی، عرفان ابراهیمی و امیر شمس گروه بازیگران اصلی کار را تشکیل می دهند. که در ادامه به نکاتی درباره بازی آنها نیز اشاره خواهد شد.

این فیلم در جشنواره فجر 99 در میان 16 فیلم بخش سودای سیمرغ قرار گرفت روی پرده ی جشنواره فجر به نمایش درآمد. و رویا افشار برای بازی در فیلم مامان برنده ی سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن شد.

نقد فیلم مامان
نقد و بررسی فیلم مامان

پادکست نقد فیلم مامان با صدا و قلم وصاله لطیفی:

 

داستان فیلم درباره زنی به نام «نانسی» (نسرین) است که از همسرش جداشده و سه فرزند پسر دارد. یکی از آنها متأهل است و جدا از بقیه زندگی می کند. یکی دیگر از آنها نیز تا قبل از شروع داستان فیلم همراه همسرش در خانه ی مادری زندگی می کرده. اما اکنون جدا شده است و دیگری که به یکی از همکارانش علاقمند شده، در شرف ازدواج است. اما داستان اصلی فیلم حول محور شخصیت مامان یا «نانسی» می گذرد. نانسی مادر متفاوتی است.مانند مردها کار می کند. مانند مردها حرف می زند و لباس می پوشد و شغلش نیز بسیار مردانه است. از طرفی به علت مشکلات ناشی از جنگ، آوارگی و از دست دادن خانه و کاشانه اش، به زنی بسیار عصبی و دمدمی مزاج و حتی غیرقابل تحمل تبدیل شده است. همچنین نانسی به شدت پول دوست و خسیس است. تا حدی که ترجیح می دهد از آسانسور آپارتمان استفاده نکند تا مجبور به پرداخت پول شارژ ساختمان نشود.

حال این زن با این ویژگی های روحی و اخلاقی، زمین گرانبهایی دارد که به هیچ عنوان حاضر به فروش آن نیست. وهرچه پسرها اصرار می کنند که زمین را بفروشد تا آنها زندگی بهتری داشته باشند قبول نمی کند.

تا این جای مطلب مشخص می شود که آرش انیسی ایده ی اولیه خوبی را برای فیلمش انتخاب کرده است. نگاه نو و متفاوتش به مادرانگی، اتفاق خوبی است. اما این نقطه ی عطف ، گاهی به سمت نقطه ضعف اثر و گاهی به سمت نقطه ی قوت آن، بالا و پایین می شود. که علت آن نیز فیلمنامه ی ناپخته و غیرمنسجم آن است.

نقد و بررسی فیلم مامان
فیلم مامان – آرش انیسی

رگبار ماجراهای بی اهمیت و خسته کننده

تقریبا هر چند صحنه یک بار یک اتفاق جدید اما سطحی در فیلم می افتد. و بارها و بارها مخاطب درانتظاراینکه این اتفاق جدید، حتما قرار است ماجرای اصلی در ادمه ی فیلم باشد ، می ماند و رودست می خورد و در نهایت بحران کوچک پیش آمده حل که نه، رها می شود! و این در میانه ی داستان، خسته کننده است. مانند دعواهای ناگهانی و قهر دو برادر  ده ساله ای که از آن یاد می شود اما هیچ نمود ظاهری نمی یابد. قهرهای یک خط در میان مادر که معلوم نمی شود چرا ناگهان به آشتی تبدیل می شود. اینگونه که مادر با حالت قهر سوار ماشین می شود و می رود ولی در پلان بعدی ماجرا از نقطه ی دیگری شروع می شود. این نه یک بار که بارها در فیلم تکرار می شود. همچون جر و بحث های پسران با مادر که هربار به گریه یا به اصطلاح کولی بازی مادر و غلط کردم گفتن های پسرها ختم می شود. این بخصوص در سکانس های مربوط به مقدمات مراسم تشدید هم می شود.از دعوت مهمان ها تا کفش قرمز و کراوات و مهمان های عمه و…

ایده ی اولیه ی خوبی که در اثر ذوق زدگی حاصل از خلق کاراکتر مادری که مانند بقیه مادرها نیست، به پختگی لازم نرسیده. بخصوص پایان فیلم که اصلأ خوب از آب درنیامده است. حتی بازی بازیگران فرعی درصحنه ی آخر به شدت توی ذوق می زند.

فیلم مامان، آب خنکی بر آتش دلِ پر خیلی ها!

فیلم مامان دو نوع واکنش متضاد را در بین مخاطبان و منتقدان ایجاد کرد. عده ای  شیفته ی اوراکت های رویا افشار و شخصیت هیستریک خلق شده توسط او شده اند. و عده ای بازی و کاراکتر او را غیرقابل باور برای مخاطب می دانند. این می تواند دلیل واضحی داشته باشد. کسانی که شیفته ی کاراکتر نانسی می شوند، و کنش ها و واکنش های او را به راحتی می پذیرند، به احتمال بسیار زیاد یک تجربه ی زیسته ی مشابه داشته اند.بسیاری از تحسین های انجام شده از بازی و نقش رویا افشار به این دلیل و برهان است که، فیلم بسیار به واقعیت جامعه کنونی و روابط درونش نزدیک تر است از امثال فیلم هایی که به ستایش نقش مادر در خانواده پرداخته اند. و قاب دوربین انیسی را به خاطر نشان دادن واقعیت روابط فرزندان و مادران دوست داشته اند. مسأله ای که برای نگارنده بسیار جالب توجه تر و تأمل برانگیزتر از خود فیلم مامان است.

{ نقد فیلم مامان }

چه شد که مادر ها به مامان «!» ها تبدیل شدند؟

اگر فیلم انیسی به واقعیت بسیار نزدیک است پس باید از خود بپرسیم، مگر چه بر سر روح و روان مادران این سرزمین آمده؟ آیا این تنها اثرات جنگ است؟ همه ی زنان ایران که در دوران جنگ آواره و خانه خراب نشدند. مگر نه اینکه مادران و مادربزرگان امروز، دختران ترگل ورگل، شاداب و خنده روی سی چهل سال پیش اند. چه شد که از آنها تنها یک پیکر پر از حسرت و درد و عصبیت باقی ماند که یک عمل ساده همچون لاک زدن برایشان عقده بشود. زنانگی این دختران دیروز و مادران امروز زیر پای چه کسانی پایمال شده؟ چه می شود که فیلمسازی جوان در اولین تجربه ی سینمایی اش چنین کاراکتری خلق می کند و برخی به تحسین آن می نشینند که آری!واقعیت همین است و جز این نیست؟! و خود فیلمساز نیز ادعا دارد که:« تعریفی نو و کنونی را از واژه ی مادر! ارائه داده است یعنی مامان!»

تحلیل نقد و بررسی فیلم مامان
رویا افشار – در فیلم مامان

مامان نانسی های جدیدی در راهند!

تمام این نکات  باعث می شود به شخصه فیلم مامان را یکی از اتفاقات مهم جشنواره ی سی و نهم بدانم. اما نه در سالن و قاب سینما که  در دنیای خارج از آن.که انیسی برای فیلمساز بهتری شدن هنوز راه هایی برای طی کردن دارد. اما امیدواریم باز هم سوژه های چالش برانگیز انتخابش باشند و شهامت ارائه اش را داشته باشد.

بازی رویا افشار در نقش نانسی نیز حائز نکات مهمی است. نکته ی اول اینکه در لحظاتی از میانه ی فیلم، جذابیت بازی افشار افت محسوسی پیدا می کند. زیرا هرازچندگاهی صحنه های فیلمنامه به تکرار می افتد ودرنتیجه لحظاتی به وجود می آید که هنرپیشه به اجبار باید بازی و حس مشابهی ارائه دهد. مانند گریه ها و عصبانیت های ناگهانی که شاید دفعه ی اول، بتواند مخاطب را همراه کند ولی در دفعات بعدی هیچ هم ذات پنداری با نقش ایجاد نخواهد شد. احتملأ این یکی از مواردی است که با تدوین دوباره فیلم اصلاح گردد.

نکته ی دوم اما مهمتر اینکه اگر بازی رویا افشار در جشنواره ی سی و نهم دیده شود و مورد تقدیر قرار گیرد، به احتمال زیاد سینمای ایران از این پس تا مدتی شاهد مادرانی از این دست خواهد بود. زیرا که شخصیت نانسی جذابیت های خاص خودش را دارد.

در این میان اما امیر نوروزی در نقش «فریدون»، بازی درخشانی از خود به نمایش گذاشته است. بازی که با وجود کش دار شدن داستان فیلم، درهیچ صحنه ای از ریتم نمی افتد. بدون شک منتظر نقش آفرینی های دیگری از این بازیگر مستعد خواهیم بود.

گریم و طراحی لباس نانسی نیز بسیار خوب است و امتیاز بالایی می گیرد. موسیقی فیلم نیز جز در یکی دوصحنه که بسیار از فیلم دور می شود و نبودنش بهتر از بودنش است، در سایر بخش ها به خوبی اجرا شده است.

تحلیل فیلم مامان
نقد فیلم مامان

فیلم مامان

عوامل ساخت فیلم مامان

ویکی پدیا
کارگردانآرش انیسی
نویسندهمجید برزگر
تهیه کنندهآرش انیسی
بازیگرانرؤیا افشار- امیر نوروزی - عرفان ابراهیمی - امیر شمس - شقایق شوریان
فیلم بردارفرید طهماسبی
تدوینگرآرش انیسی
موسیقیمیلاد موحدی
5/5 - (1 امتیاز)

👆به این مقاله امتیاز دهید👆
—- و –—-
نظرات خود را در بخش نظرات با من در اشتراک بگذارید!

اشتراک در
اطلاع از
1 دیدگاه
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها

مامانه بنظرم خیلی روان پریش بود

1
0
دوست داریم نظرتونو بدونیم، لطفا دیدگاهی بنویسیدx