نقد فیلم روشن

نقد فیلم روشن

 

سینمایی روشن به نویسندگی، کارگردانی و تهیه کنندگی روح الله حجازی ، مدیر فیلمبرداری اثر، مرتضی نجفی،و تدوین گر آن میثم مولایی است. رضا عطاران، سارا بهرامی ، سیامک انصاری ، مهدی حسینی نیا، مسعود میرطاهری، محمد ولی زادگان، ابراهیم عزیزی، حمیدرضا حیدری، هدیه آزیدهاک، ایمر کیوان معصوم، محمد نیکبخت، نازنین سهامی زاده، سرگل لواسانی و علی رحیمی، گروه بازیگران کار را تشکیل می دهند.

 

جوایز فیلم روشن در جشنواره فیلم فجر 99: (2 سیمرغ)

نقد فیلم روشن روح الله حجازی
رضا عطاران – سارا بهرامی – روح الله حجازی ( نقد فیلم روشن )

بررسی و نقد فیلم روشن

داستان فیلم درباره مردی به نام «روشن»، با بازی رضا عطاران است که در فقر و بی پولی و بیکاری غرق شده است. زنش طلاق گرفته و مانند دفعات قبلی دیگر قصد بازگشتن به خانه ی روشن را ندارد. همچنین می خواهد حضانت دخترش را هم از روشن بگیرد. در این میان روشن متوجه مسائلی درباره زنش می شود و دنبال ماجرا را می گیرد. همین مسأله باعث فروپاشی خانواده اش می شود و او خود نیز دچار فروپاشی روحی می شود.

فیلم داستان بسیار کلیشه ای دارد و فیلمساز نیز هیچ تلاشی برای کم کردن تأثیر سوء این خط داستانی نخ نما برمخاطب نکرده است و مخاطب در تمام طول فیلم منتظر یک اتفاق غافلگیر کننده که اوضاعِ ِریتم کند فیلم را کمی تغییر دهد می ماند. حتی سکانس آخر نیز در همان نمای اول لو می رود.

واقعیت این است که سایه ی سانسور و ممیزی آنقدر بر سرسینمای ایران مستولی شده که در مقابله با بسیاری از فیلم ها تشخیص اینکه فیلمساز می خواهد با بیان یک داستان خطی و سطحی به مسائل پشت پرده ای که اجازه ی سخن گفتن از آنها را ندارد بپردازد، یا تمام داستانش همین است که بر پرده نقره ای می بینیم. اما وقتی خود کارگردان در نشست خبری اش می گوید:« من فیلمساز سیاسی نیستم، یعنی بیشتر به مسائل اجتماعی می پردازم و مسأله ام شخصیتی مثل روشن بود که در جامعه کم هم نیستند…من خیلی دنبال نماد نیستم…»، دیگر تکلیف مخاطب و منتقد روشن می شود. روح الله حجازی می گوید که قصدش ساختن فیلمی درباره ی شخصیت «روشن» بوده است. که البته این می تواند همان اندک دلخوشی و خوش بینی مخاطب نسبت به فیلم را نیز از بین می برد.

تکلیف ناروشن کاراکتر

مگر روشن کیست؟! چرا ما باید به تماشای آن بنشینیم؟ جز یک مرد ساده لوح و گاهی احمق و بی اراده که هیچ درک و دریافتی از محیط اطرافش ندارد. یعنی کارگردان طبقه ی فرودست را چنین آدم هایی می بیند؟ مثلا اگر ما طبقه ی کارگر را نماینده ی قشر محروم جامعه در نظر بگیریم، روشن چه شباهتی به کارگری که ساعت ها زیر نور آفتاب مرداد و برف بهمن ماه، کار می کند و عرق می ریزد تا نانی بر سر سفره ی خانواده اش بیاورد دارد؟ اوکه شغل پیک موتوری را رها کرده و چسبیده به کمدی چوبی که پر از نوار و سی دی فیلم است. خود را عشق سینما می داند اما حتی درباره آن نیز هیچ کنشی از خود نشان نمی دهد.

نقد و بررسی فیلم روشن
رضا عطاران در نقش روشن

 

فیلمساز قصد ساخت فیلمی شخصیت محور داشته که مشکل اصلی شخصیتش فقر و بی پولی است. اما در فیلمی که ساخته است مشکل اصلی «روشن» بی پولی نیست. بی مسوولیتی و بلاتکلیفی است. نداشتن هیچ واکنش مثبت و منفی است.چیزی که حتی در خود فیلم نیز به آن اشاره شده است و حتی مریم ِ«خسته از دست روشن» نیز به روشن می گوید تو بچه ای. این جا خود فیلمساز نیز انگشت اتهام را نه به سوی فقر که به سمت مشکلات شخصیتی خود روشن می گیرد.

همه این ها باعث می شود مخاطب نتواند با روشن همراه شود و هم ذات پنداری بکند. حتی صحنه ای که روشن در اتاق روسپی به زنش خیانت نمی کند هم تأثیری بر مخاطب ندارد. صحنه ای که به نظرم فیلمساز تمام فیلم را به ذوق آن نوشته و ساخته که مثلا یک روسپی را نشان دهد و مردی شریف را مقابل او قرار دهد و شاکی هم باشد که چرا در جامعه کسی به شرافت این مرد اهمیت نمی دهد و همه فقط به این فکر می کنند که او چرا بی پول و بیکاراست. آیا این صحنه برای همدردی با روشن کافی است؟ این حتی برای مخاطب عاشق سینما هم راضی کننده نیست که مردی بجای اینکه کمی هم به فکر تربیت و رفع نیازهای اولیه ی دختر بچه اش باشد راه بیفتد و به این بچه و آن بچه یاد بدهد چگونه با دستش قاب فیلبرداری بسازد، چه برسد به مخاطبی که سینما تنها برایش سرگرمی است.

{ نقد فیلم روشن }

شاید اصلی ترین نقطه قوت «اتاق تاریک» نسبت به روشن، مشخص و واضح بودن سوژه ی فیلم قبلی است.در صورتی که روشن نمی تواند تکلیفش را با مخاطب روشن کند که درباره ی چه چیزی حرف می زند؟ از چه زاویه ای به سوژه، که در این جا شخصیت روشن است، پرداخته؟ نظر و نگاه خود فیلمساز نسبت به معضلاتی که روشن با آنها درگیر است، چیست؟ شاید خود فیلمساز هم برای اینکه مخاطب را از این سردرگمی نجات دهد نام فیلم را نیز نام شخصیت اول فیلم گذاشته که مخاطب با خود بگوید که خب من برای دیدن به اصطلاح برشی از زندگی شخصی به نام روشن آمده ام.

آنچه مسلم است مشکل اصلی فیلم، فیلمنامه است و نه تنها تکلیف کاراکتر، که تکلیف فیلمساز نیز با فیلمش مشخص نیست. از طرفی فیلم پر است از المان های واضحی که به سمت معضلات سیاسی و اجتماعی نشانه رفته است و باعث می شود این فکر، که روشن درواقع نماد مردم ایران است، به ذهن خطور کند و از طرفی فیلمساز به کل سیاسی بودن خود و فیلمش را انکار می کند. و مخاطب می ماند و یک شخصیت آواره و سرگردان که معلوم نیست چه هدفی از زندگی کردن دارد یا اصلأ صلاحیت عقلی لازم برای داشتن هدف در زندگی را دارد یا نه؟!

نقد فیلمنامه ی فیلم روشن
بررسی و نقد فلیم روشن

سیکل معیوب

در نهایت باید گفت، معلوم نیست این فضای سیاسی سنگین حاکم بر جامعه است که هنررا اخته کرده یا خود هنر است که برای کشیدن واپسین نفس هایش مجبور به هرکاری وانکار هر چیزی شده است.تا شاید بتواند اثر دیگری در کارنامه اش ثبت کند.یا هر دو با هم دریک سیکل معیوب گیر کرده اند.و بارز ترین نمود این وضعیت بلاتکلیف هم،خود سینمای ایران است. سینمایی که سینه ی پردرد و هزاران حرف نگفته دارد. اما برای باقی ماندن،قصد حرف زدن هم ندارد!

نمی شود درباره روشن گفت و از فیلمبرداری و نورپردازی خوبش نگفت.شاید تنها چیزی که از سینمایی روشن در ذهن می ماند بافت تصویری منحصر بفردش باشد.و قطعا مرتضی نجفی و دستیارانش برنده ی اصلی این فیلم اند. تصاویر و قاب های به یادماندنی از نمای آن ساختمان های سفید سربه فلک کشیده ی خالی از سکنه به تصویر کشیده شده است. به خصوص نماهای هوایی.

سارا بهرامی
سارا بهرامی

و نکته ی بعدی بازی متفاوت رضا عطاران که کاملأ به شخصیت بلاتکلیف روشن جان بخشیده است و کلوزآپ ها و مدیوم شاتهای به یادماندنی از وی در فیلم روشن باقی خواهد ماند.سکانس های سرویس بهداشتی و اتاق روسپی در آن خانه ی فساد می توانست به شرط شکل گرفتن در جریان فیلمنامه ای بهتر با پرداخت مناسبتر، از سکانس های خوب سینمای ایران شوند که این اتفاق نیفتاد.بازی خوب سیامک انصاری و سارا بهرامی نیز در این فیلم قابل توجه است.

جوایز فیلم

جایزهدورهبرنده
سیمرغ بلورین بهترین فیلمبرداریسی و نهمین دوره جشنواره فیلم فجر - 1399مرتضی نجفی
سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مردسی و نهمین دوره جشنواره فیلم فجر - 1399رضا عطاران

تیزر فیلم روشن

تیزر فیلم روشن- روح الله حجازی

معرفی تحلیل و نقد فیلم روشن در رسانه های دیگر:

ویکی پدیا یوتیوب – مسعود فراستی
شناسنامه فیلم روشن:
کارگردانروح الله حجازی
تهیه کنندهجواد نوروزبیگی
روح‌الله حجازی
نویسندهروح الله حجازی
بازیگرانرضا عطاران - مسعود میرطاهری - سارا بهرامی - سیامک انصاری - ابراهیم عزیزی - محمد ولیزادگان - مهدی حسینی نیا - سرگل لواسانی
موسیقیبامداد افشار
فیلم بردارمرتضی نجفی
تدوینمیثم مولایی

 

به این مقاله امتیاز دهید!

👆به این مقاله امتیاز دهید👆
—- و –—-
نظرات خود را در بخش نظرات با من در اشتراک بگذارید!

اشتراک در
اطلاع از
2 نظرات
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها

جالبه کارگردان این فیلم و کلا عواملش میگن که این فیلم از جوکر و تاکسی درایور و اینا الگو گرفته ولی شخصیت روشن هیچ ربطی به نقش اول اون فیلم ها نداره

2
0
دوست داریم نظرتونو بدونیم، لطفا دیدگاهی بنویسیدx