بدون معطلی اگر به دنبال تاریخ روز مادر در سال 1400 هستید، 3 ام بهمن ماه (غروب 3 بهمن تا غروب 4 بهمن 1400، مصادف با ۲۰ جمادی الثانی 1443 قمری) به این عنوان در تقویم نامگذاری شده. حال چرا این روز چنین نام گذاری شده؟ تاریخچه و فلسفه روز مادر چیست و در کشور های مختلف چگونه و در چه تاریخی برگذار می شود؟ گذشته از این، چرا باید جدی تر به فکر این روز باشیم و چطور می توانیم در این جشن باعث خوشحالی مادران و مادربزرگ های دوست داشتنی باشیم؟ در ادامه این مقاله پاسخ این سوالات را خواهید یافت!
تاریخ دقیق روز مادر سال 1400
| تقویم شمسی | 1400/11/03 – 3 بهمن ماه |
| تقویم قمری | 1443/06/20 – 20 جمادی الثانی |
| تقویم میلادی | 2022/01/23 – 23 ژانویه |
تعریف
روز مادر یک جشن بزرگداشت برای مادران، مادربزرگ ها، نامادری ها و… است که به اشکال مختلف در سراسر جهان برگزار می شود. در ایران در تاریخ 20 جمادی الثانی و در ایالات متحده آمریکا در یکشنبه دوم ماه مه جنشی به این مناسبت برگزار می شود. ایده کلی آمریکایی روز مادر توسط آنا جارویس در سال 1908 ایجاد شد و در سال 1914 به تعطیلات رسمی ایالات متحده تبدیل شد. در حالی که تاریخ ها و جشن ها در کشور های گوناگون متفاوت است اما در کل این روز به شیوه سنتی شامل اهدای گل، کارت تبریک و هدیه به مادران می باشد.
علت نامگذاری در تقویم ایران
🇮🇷 تاریخ اختصاص یافته به این روز در بسیاری از کشور های جهان متفاوت است و به دلایل و مناسب های مختلفی نامگذاری شد (در ادامه خواهیم پرداخت) در ایران روز 20ام جمادی الثانی تقویم قمری که به مناسبت زادروز دختر پیامبر اسلام، حضرت فاطمه زهرا (ع) جشن گرفته می شود، به عنوان روز مادر نامگذاری شده. البته این نامگذاری پس از انقلاب اسلامی 57 انجام شده و در زمان پهلوی، از سال 1339 تاریخ 25 آذر ماه تقویم شمسی به مناسبت سالروز تأسیس “کانون حمایت از مادران و نوزادان” به عنوان روز مادر جشن گرفته می شد. (25 آذر همچنین به عنوان روز پژوهش و روز جهانی چای نیز نامگذاری شده)
- راهنمای خرید هدیه : هدیه روز مادر
- همچنین بخوانید : روز پدر | تاریخچه و فلسفه نامگذاری و شیوه برگذاری در کشور های دیگر
+ شاید برایتان جالب باشد ایران تنها کشوری است که این تاریخ را به افتخار مادران برگزیده و به طور کلی در تمامی کشور های عربی -که از تقویم قمری استفاده می شود- روز اول فروردین (عید نوروز) یا 21 مارس تقویم میلادی (ماه سوم میلادی) به عنوان روز مادر جشن گرفته می شود. علت نامگذاری این روز در کشور های عربی پدیده ستاره شناسی “اعتدال بهاری” بوده که در تقویم شمسی نیز به عنوان اولین روز سال قلمداد می شود.
تاریخچه و تغییرات
پیشتر تاریخ های فعلی و زمان پهلوی را شرح دادیم. اما پیش از آن چطور؟ آیا قبل از اختصاص این تاریخ ها، روزی برای نکوداشت مادران ایرانی وجود داشت؟
بر بنیان کتاب‌های «آثارالباقیه» و «التّفهیم» ابوریحان بیرونی، «زین‌الأخبار» گردیزی، «شرف‌نامه» نظامی گنجوی و «شاهنامه» فردوسی در فرهنگ ایران روز زن و روز مادر همزمان با جشن اسفندگان در پنجم اسفندماه بوده‌است. «اسفند» یا «اسپند» در فارسی، «سپندارمت» یا «سپندارمد» در پهلوی و «سپَنتَ آرمَیتی» در گات‌ها یکی از فروزه‌های اهورامزدا و در اوستای نو نام یکی از امشاسپندبانوان است که در جهان مینُوی نماد دوستداری و بردباری و فروتنی اهورامزدا و در این جهان نگهبان زمین و باروری و سرسبزی آن است. در گاه‌شماری ایرانی، دوازدهمین ماه از سال و پنجمین روز از هر ماه «اسفند» نام دارد، از این‌روی در روز اسفند از ماه اسفند یا پنجم اسفندماه، در آستانه بهار طبیعت و نو شدن زمین جشن اسفندگان برپا میشود.
ویکی پدیا
روز مادر در خارج از ایران، تاریخ ها، علل نامگذاری و دانستنی های جذاب!
🇺🇸 آمریکا: دومین یکشنبه ماه مه همه ساله در آمریکا و همچنین 78 کشور دیگر (از جمله کانادا، چین، آلمان، فنلاند، هند، ایتالیا، هلند، سوئیس، آفریقای جنوبی و…) به عنوان روز مادر (Mother’s Day) جشن گرفته می شود. این تاریخ در سال 1908 پیشنهاد شده و در سال 1914 به تعطیلات رسمی ایالات متحده تبدیل گشت و سپس توسط بسیاری از ملل چهار قاره پذیرفته شد. جارویس (کسی که ایده نامگذاری این روز را داده بود) بعداً تجاری سازی این تعطیلات را محکوم کرد و باقی زندگی خود را در تلاش برای حذف این نام از تقویم آمریکا سپری کرد!
🇩🇪 آلمان: در دهه 1910 تا 1920 آلمان کمترین میزان زاد ولد در اروپا را داشت و این میزان روز به روز کمتر هم می شد. در آن زمان یکی از دلایل این مشکل -در کنار فقر عمومی- به کار زنان در بیرون از منزل نسبت داده شد. در آن دوران سیاستی که گروه‌های تصمیم گیرنده و قدرتمند -از لحاظ سیاسی و اجتماعی- برای مهار بحران کاهش جمعیت اتخاذ کردند این بود که از مادران قدردانی شود و به طور کلی بیش از پیش در میان مردم به مقام مادر بودن احترام و ارزش ارزانی شود و ارزش های مادر بودن در میان مردم تبلیغ و ترویج شود. در سال 1923 با همین هدف روزی را در تقویم به نام روز مادر (به آلمانی: Muttertag) را نامگذاری کردند تا در این روز به افتخار مادران و بزرگداشت آنان پرداخته شود؛ تاریخ و تعطیلات در روز مادر نیز از آمریکا و نروژ گرفته شده.
🇫🇷 فرانسه : در فرانسه نیز اتفاقی مشابه آلمان روی داد. حضور آمریکایی ها در جنگ جهانی اول در فرانسه باعث شده بود سربازان فرانسوی درباره فرهنگ تعطیلات روز مادر در آمریکا مطلع شوند. پس از جنگ جهانی اول، فرانسه نیز با بحران جمعیت و کاهش شدید زاد و ولد رو به رو شد و به همین سبب تصمیم گرفته شد روز آخرین یکشنبهٔ مه رسما به عنوان “روز ملی مادران خانواده های پرجمعیت” در نظر گرفته شود و علت به کاربردن این عنوان بلند بالا، تاثیر گذاری بیشتر آن به رشد جمعیت بوده. دولت فرانسه همچنین به مادران خانواده های پرجمعیت نشان های افتخار نیز اهدا کرد! البته که امروزه در فرانسه تنها از مادران خانواده های پرجمعیت در این مناسبت قدردانی نمی شود و مانند سایر ملت ها این روز را برای قدردانی از تمامی مادران اختصاص داده اند.
آفریقا : جوامع مختلف بومی آفریقا از دوران باستان جشن های گوناگونی برای مادران و مادربزرگان خود داشته اند و تا کنون نیز برخی از آنها اجرا می شوند. اما آنها نیز تاریخی مشخص و هماهنگ (که برگرفته از تقویم غربی است) برای این جشن در نظر گرفته اند.
ماجرای این مناسبت در کشورهای عربی!
روز مادر در بیشتر کشورهای عربی روز ۲۱ مارس (آذار – مصادف با اول فروردین و عید باستانی نوروز) با نام “عيد الأم یا عيد الأمهات” جشن گرفته میشود. اما داستان پیدایش آن به دهه 50 میلادی در مصر بازمی گردد که روزنامه نگاری به نام “مصطفی امین” داستان زندگی مادر تنهایی را می شنود که تمام زندگی اش را صرف بزرگ کردن تک پسرش کرده تا روزی که پسرش پزشک شود، پسر او ازدواج می کند و به کلی مادرش را تنها می گذارد؛ این داستان مصطفی امین را متاثر می کند تا جایی که تصمیم می گیرد به رسم غربیان روزی را در تقویم به نام روز مادر معرفی کند و در سال 1943 در کتابی با عنوان (آمریکا با لبخند) این ایده را مطرح می کند.
این ایده ابتدا به وسیلهٔ رئیس جمهور وقت “جمال عبدالناصر”، به سخره گرفته شد ولی بعد ها او مجبور به پذیرش این روز شد و در نهایت این روز برای اولین بار در ۲۱ مارس ۱۹۵۶ و پس از 13 سال تلاش “امین” و زندانی شدنش، در مصر جشن گرفته شد. حتی بعد ها با هدف فراموش شدن نام “مصطفی امین” اقدام به تغییر نام این مناسبت به “روز خانواده” کردند اما این حرکت با شکست مواجه شد و تا کنون 21 مارس با عنوان روز مادر در کشور های عربی جشن گرفته می شود.
به حق چیزای نشنیده !
“آناستازیو سوموزا گارسیا” رئیس جمهور وقت کشور نیکاراگوئه در سال 1942 روز 30 ام ماه مه میلادی را به مناسبت روز تولد مادرشوهرش به عنوان روز ملی مادر نامگذاری کرده!
اهمیت این روز؛ چطور باعث خوشحالی شان شویم؟!
جدا از اینهمه حواشی، داستان ها و گاها سخت گیری هایی که برای اختصاص دادن نام – تنها – یک روز به مادران از 365 روز تقویم شده، و جدا از بحث های گوناگون بر سر تاریخ و نامگذاری و فلسفه و اهداف سیاسی و تجاری و ….، بیایید این 1 روز را کمی بیشتر از روز های دیگر به فکر مادران باشیم. شاخه گلی، جمله ای، هدیه ای ساده اما ویژه که نشان دهیم به سادگی دوستشان داریم، کافیست.
